Skuteczna komunikacja narzędziem nowoczesnego trenera
Sport wyczynowy to nie tylko walka o medale, ale przede wszystkim zmaganie się z samym sobą. To codzienna praca, presja wyniku, kontuzje, a także wewnętrzne dylematy. To często brak motywacji, zwątpienie czy obawy przed porażką. W tym kontekście coraz większe znaczenie zyskuje dialog motywujący, czyli metoda komunikacji, która pozwala zawodnikowi odnaleźć własne powody do rozwoju.
To narzędzie, które może okazać się przydatne trenerom, rodzicom oraz osobom wspierającym rozwój sportowców na każdym etapie kariery.
Dialog motywujący nie tylko wspiera osiąganie celów sportowych, ale również przyczynia się do budowania długotrwałej i stabilnej motywacji, większej samoświadomości zawodnika oraz lepszej jakości relacji między trenerem a sportowcem. W obliczu rosnącej wiedzy i świadomości dotyczącej zdrowia psychicznego w sporcie umiejętność skutecznego, konstruktywnego oraz wspierającego poprowadzenia rozmowy z drugą osobą staje się teraz jednym z kluczowych elementów efektywnego i nowoczesnego szkolenia.
Czym jest dialog motywujący?
Dialog motywujący to oparta na dowodach (przebadana naukowo), empatyczna i partnerska forma rozmowy, która koncentruje się na wspieraniu wewnętrznej motywacji osoby do dokonania zmiany. W odróżnieniu od innych podejść dialog motywujący opiera się na szacunku, zaufaniu i współpracy. Trener nie narzuca gotowych rozwiązań, lecz pomaga sportowcowi je odkryć.
Dialog motywujący to nie tylko zestaw technik, ale także postawa komunikacyjna, która pozwala lepiej rozumieć motywację i potrzeby zawodnika, unikać oporu i skutecznie wspierać go w procesie zmiany. Jest to podejście, które zakłada, że każda zmiana zaczyna się od wewnętrznej decyzji sportowca i że rolą trenera jest stworzenie warunków sprzyjających tej decyzji. W tym kontekście możemy też powiedzieć, że dialog motywujący definiuje niejako filozofię trenera do pracy z drugim człowiekiem.
Dialog motywujący znajduje zastosowanie nie tylko w terapii i coachingu, ale także w kontekście sportowym, gdzie zawodnicy potrzebują niekiedy nieustannego wsparcia psychicznego, szczególnie w momentach kryzysu czy stagnacji. W sytuacjach, w których klasyczne metody motywacyjne zawodzą, dialog motywujący może stać się mostem prowadzącym zawodnika do samodzielnych i świadomych decyzji.
Skuteczność w sporcie wyczynowym
Wyczynowe uprawianie sportu wiąże się z wysoką presją i dużymi obciążenia zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Zawodnicy często zmagają się ze spadkami motywacji (związanymi m.in. z gorszymi startami czy trudniejszymi okresami treningowymi), zmęczeniem treningowym, obawami przed kontuzjami, zmianami czy oceną innych, brakiem poczucia sprawczości czy trudnościami związanymi z utrzymaniem równowagi między życiem sportowym i osobistym. Umiejętne korzystanie z dialogu motywującego może pomóc w: empatycznym zrozumieniu perspektywy zawodnika oraz jego doświadczeń; podtrzymaniu lub odbudowaniu motywacji wewnętrznej; unikaniu konfrontacji i oporu, które mogą pojawiać się w relacji między zawodnikiem a trenerem; wzmacnianiu poczucia autonomii i kompetencji, co przekłada się na większe zaangażowanie sportowca i wytrwałość w przechodzeniu przez zmiany; budowaniu pozytywnej wizji zmiany u zawodnika.
Presja wyniku
Zachęcanie do refleksji czy dawanie dobrych rad, czyli jak skutecznie skorzystać z dialogu motywującego? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zastanowić się, czy najczęściej mówimy: „Musisz walczyć”, „Nie możesz się poddawać”, czy jednak może lepiej zapytać: „Co ci kiedyś pomagało wrócić do formy? Jak wcześniej radziłeś sobie z trudnymi sytuacjami? Jakie masz zasoby, które mogą cię teraz wesprzeć?”. Tego rodzaju pytania aktywują pamięć o sukcesach i przypominają zawodnikowi o jego skuteczności w przeszłości.
Dialog motywujący może pomóc zawodnikowi w przeformułowanie celu. „Jak możesz skupić się na procesie, a nie tylko na wyniku? Co zyskujesz, koncentrując się na rozwoju? Co dzieje się, gdy skupiasz się tylko na wyniku?”. Sportowcy, którzy znajdują radość w samym procesie treningowym, łatwiej radzą sobie z presją startową.
Więcej tutaj