Wizerunek zawodnika kadry narodowej i reprezentacji olimpijskiej
Zapewne u niejednego zawodnika biorącego przykładowo udział w igrzyskach olimpijskich, który oglądał swoje zdjęcia w kolejnej gazecie, na stronie internetowej czy portalu społecznościowym, pojawiła się myśl „Czy kiedykolwiek doszło do udzielenia zgody na publikację mojego wizerunku przez media?”. Na jakiej podstawie gazety i portale internetowe publikują wizerunek sportowca bez jego zgody?
Kurz paryskiej olimpiady już opadł, zawodnicy wrócili do swoich stajni, treningów, codziennych sportowych wyzwań. Igrzyska olimpijskie to jednak niezapomniane chwile dla każdego sportowca, a blask fleszy i oko kamery są nieodłącznymi elementami tego wydarzenia. Dziennikarze przy wykorzystaniu fotografii i filmu relacjonują kibicom z całego świata każdą minutę sportowych zmagań. Materiały jednak krążą w Internecie bez żadnego ograniczenia.
Prawo do wizerunku
W jednym z poprzednich wydań magazynu „Horse & Business Magazine” (2/2024) opublikowany został artykuł o prawie do wizerunku sportowca. Warto przypomnieć, że w stosunku do większości sportowców w zakresie ochrony ich wizerunku zastosowanie będą miały przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie, członek kadry narodowej udostępnia, na zasadach wyłączności, swój wizerunek w stroju reprezentacji kraju polskiemu związkowi sportowemu, który jest uprawniony do wykorzystania tego wizerunku do swoich celów gospodarczych w zakresie wyznaczonym przez przepisy tego związku lub międzynarodowej organizacji sportowej działającej w danym sporcie.
Zasada wyłączności
W przypadku jeździectwa członkowie kadry udostępniają swój wizerunek Polskiemu Związkowi Jeździeckiemu na zasadzie wyłączności, co wyklucza możliwość występowania w stroju reprezentacji kraju w działalności marketingowej realizowanej wobec indywidualnych sponsorów zawodnika.
Wskazany wyżej przepis dotyczy wizerunku sportowca w stroju reprezentacji kraju. Tym samym nie dotyczy wizerunku sportowca w stroju klubowym oraz pozasportowym. Przy czym strój reprezentacji to nie tylko ubiór sportowy, w jakim członkowie kadry narodowej będą uczestniczyli we współzawodnictwie sportowym, ale również strój, w którym przygotowują się do udziału w danym wydarzeniu sportowym, np. spodnie, bluzy, kurtki czy kamizelki.
Choć przepisy nie określają precyzyjnie chwili, z którą członek kadry narodowej jest zobligowany do udostępnienia polskiemu związkowi sportowemu prawa wykorzystywania swojego wizerunku, to tym momentem powinno być powołanie danego zawodnika do kadry narodowej.
Podobne zasady obowiązują członków reprezentacji olimpijskiej. Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu przysługuje prawo do wykorzystywania dla własnych celów gospodarczych wizerunku członka reprezentacji olimpijskiej w stroju reprezentacji olimpijskiej w zakresie wyznaczonym przez swoje przepisy lub przepisy Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.
Kontrowersje wokół interpretacji przepisów
Sposób interpretacji powyższych przepisów wywoływał szereg kontrowersji, w szczególności co do zakresu prawa do wykorzystania wizerunku przez polski związek sportowy i Polski Komitet Olimpijski. Na skutek tego wytaczane były liczne powództwa o ochronę wizerunku sportowców. Jednym z najgłośniejszych procesów był proces kapitana reprezentacji Polski w piłce nożnej, Macieja Żurawskiego, przeciwko Telekomunikacji Polskiej, która była ówczesnym sponsorem tejże reprezentacji. Główną osią sporu było wykorzystanie przez Telekomunikację Polską wizerunku Macieja Żurawskiego w stroju reprezentacji w swojej reklamie. Prawne wątpliwości dotyczyły tego, czy PZPN miał prawo przekazać Telekomunikacji Polskiej prawa do wykorzystania wizerunku Macieja Żurawskiego.
Więcej TUTAJ