Zaburzenia żołądkowo-jelitowe wśród sportowców

Podziel się

Aktywność fizyczna i prawidłowy sposób odżywiania pomagają utrzymać zdrowie – to niewątpliwy fakt. Często jednak sportowcy wysokiego wyczynu cierpią na problemy żołądkowo-jelitowe. Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju nadwrażliwości pokarmowych czy związanych z tym chorób autoimmunologicznych, a także zredukować stany zapalne jelit, warto regularnie stosować dodatkowo odpowiednie probiotyki.

Wpłyną one na poprawę nastroju i dobre trawienie oraz zapewnią pozytywną energię do działania.

W sporcie wyczynowym liczba jednostek treningowych jest niejednokrotnie tak duża, że często przekracza możliwości regeneracyjne organizmu sportowca. Dochodzą do tego stres związany z zawodami, nieodpowiednia dieta, brak optymalnej ilości snu i urazy skutkujące koniecznością stosowania leków przeciwbólowych, co w konsekwencji prowadzi do uszkodzeń mikroflory jelitowej. Dodatkowo u wielu sportowców możemy zauważyć problemy z układem trawiennym czy zmniejszoną odporność organizmu. Wśród chorób żołądkowo-jelitowych wyróżnić należy: wrzody żołądka, refluks, zapalenie jelit, zespół jelita drażliwego (IBS) oraz zespół rozrostu bakteryjnego (SIBO). Mogą też wystąpić zaburzenia procesu trawienia.

Przyczynami nieprzyjemnych objawów mogą być m.in. nietolerancja laktozy i produktów z grupy FOODMAP (produkty łatwo fermentujące, które słabo się wchłaniają), nietolerancja glutenu czy nadmiar błonnika i białka w diecie.

Przyczynami nieprzyjemnych objawów mogą być m.in. nietolerancja laktozy i produktów z grupy FOODMAP (produkty łatwo fermentujące, które słabo się wchłaniają), nietolerancja glutenu czy nadmiar błonnika i białka w diecie.

Przyczynami nieprzyjemnych objawów mogą być m.in. nietolerancja laktozy i produktów z grupy FOODMAP (produkty łatwo fermentujące, które słabo się wchłaniają), nietolerancja glutenu czy nadmiar błonnika i białka w diecie.

 

Najczęstsze przyczyny zaburzeń mikroflory jelitowej u sportowców

  • stres,
  • chroniczny stan zapalny na skutek intensywnych treningów,
  • nieodpowiednia dieta (wysokoprzetworzona, bogata w fermentujące produkty, zbyt obfita w błonnik lub białko),
  • nadużywanie leków,
  • brak snu.

 

Stres oksydacyjny

W grupie sportowców, którzy doświadczają problemów z układem pokarmowym, bardzo często są jeźdźcy. Cierpią oni na takie objawy jak: bóle brzucha, wzdęcia, gazy, biegunki, nudności, a czasem nawet wymioty. Te czynnościowe zaburzenia pracy jelit wynikają często z zaburzeń mikrobioty jelitowej bądź z niedostatecznego zaopatrzenia jelit w tlen oraz składniki odżywcze podczas długotrwałego treningu. Niedotlenienie tkanek generuje stres oksydacyjny i prowadzi do syntezy wolnych rodników, które dodatkowo uszkadzają barierę jelitową. Należy pamiętać, że szczelna bariera jelitowa uniemożliwia przedostawanie się toksyn i niechcianych substancji ze światła jelita do krwioobiegu, a także zapewnia dobry skład i kondycję bytujących w jelicie mikroorganizmów.

Funkcje pożytecznych mikrobów

Bytujące w naszych jelitach, w żołądku i jamie ustnej pożyteczne mikroby mają znacznie więcej funkcji niż pierwotnie sądzono. Należą do nich:

  1. Poprawa funkcjonowania układu trawiennego – bakterie jelitowe poprawiają perystaltykę jelit, pomagają trawić błonnik, a także dostarczają kwas masłowy, który stanowi energię dla jelit i utrzymuje prawidłowe pH w tym odcinku przewodu pokarmowego.
  2. Modulacja układu immunologicznego – bakterie jelitowe odpowiadają za prawidłową barierę jelitową i modulują długość trwania stanów zapalnych. Długo toczące się stany zapalne mogą sprzyjać rozwojowi chorób metabolicznych czy autoimmunologicznych.
  3. Wpływ na sen i nastrój – bakterie jelitowe wydzielają neuroprzekaźniki, które dają sygnał do mózgu o stanie jelit. Serotonina wytwarzana w dużej mierze przez bakterie jelitowe odpowiada za nasz dobry nastró Niektóre gatunki mogą produkować też GABA – neuroprzekaźnik o charakterze uspokajającym i działające nasennie Bifidobacterium longum.
  4. Bariera przeciwko patogenom – do których należą: toksyny, pasożyty, wirusy i bakterie. Dodatkowo prawidłowa flora bakteryjna produkuje substancje antygrzybiczne i antywirusowe, m.in. interferon, lizozymy i surfaktanty.
  5. Wsparcie trawienia laktozy.
  6. Produkcja witamin z grupy B oraz witaminy K.
  7. Wytwarzanie związków o charakterze neuropeptydów oraz hormonów, które regulują nasz metabolizm.

Obecny styl życia wpływa bardzo niekorzystnie na skład gatunkowy naszej mikroflory. U wielu osób zamiast pożytecznych bakterii występują bakterie o charakterze patogennym, które mogą narobić sporo bałaganu w naszym zdrowiu.

Kształtowanie odporności

Jelita człowieka są miejscem, w którym gromadzi się około 75% komórek limfatycznych z całego organizmu, wchodzących w skład tzw. GALT (z ang. gut-associated lymphoid tissue, tkanka limfatyczna związana z jelitami). W jelicie komórki układu immunologicznego oddziałują i komunikują się ze znajdującymi się tam bakteriami.

Dysbioza jelitowa wpływać może na rozwój przewlekłych stanów zapalnych. Długo utrzymujące się wysokie poziomy cytokin zapalnych mogą skutkować rozwojem insulinooporności, która często utrudnia redukcję wagi i osiągnięcie wymarzonej sylwetki. Wysoki poziom cytokin zapalnych, tj. TNFalpha, wpływa także hamująco na neurony oreksyny, których działanie związane jest z dobrym nastrojem czy odpowiednim poziomem energii i motywacji w ciągu dnia. Neurony te regulują także apetyt. Pod wpływem stanów zapalnych ich aktywność jest ograniczona, w związku z tym mamy mniej energii, brak chęci na trening i większy apetyt.

W ten sposób bakterie jelitowe mogą korzystnie lub niekorzystnie modulować funkcjonowanie układu immunologicznego, np. wpływając na ilość prozapalnych i przeciwzapalnych cytokin. Tak powstała koncepcja, że podanie probiotyków może korzystnie wpływać na odporność sportowców.

Więcej TUTAJ