Czynniki ryzyka w okresie poporodowym

Czynniki ryzyka, przez które możemy spodziewać się komplikacji w okresie poporodowym u źrebaków, można podzielić na trzy grupy: czynniki od strony matki, patologie łożyska oraz czynniki od strony źrebięcia. Świadomość nieprawidłowości daje szanse na wcześniejsze wykrycie patologii ciąży oraz zwiększenie atencji na nowo urodzonym źrebięciu.

Najważniejszymi czynnikami ryzyka ze strony matki są choroby metaboliczne klaczy, przekarmienie, choroby systemowe takie jak kolki, zerwanie ścięgna przedłonowego oraz zagrażające życiu klaczy i płodu skręty macicy.

Zaburzenia funkcji łożyska mogą wynikać ze stanów zapalnych i infekcyjnych narządu, a także ze zbyt małej powierzchni wymiany tlenu, składników odżywczych i produktów przemiany materii, jak ma to miejsce w przypadku endometriozy lub ciąży bliźniaczej.

Wśród czynników ryzyka ze strony noworodka wymienia się nieprawidłowe ułożenie, wady genetyczne, zakażenia infekcyjne i inne choroby systemowe.

Fizjologia noworodka

Będąc świadkiem narodzin, należy uzmysłowić sobie, jak bardzo złożonym procesem jest adaptacja nowo narodzonego źrebięcia do samodzielnego życia, bez funkcjonalnego wsparcia organizmu matki. Największe zmiany adaptacyjne zachodzą w układach krążeniowo-oddechowym oraz hormonalnym. Z tego też powodu chore lub niedojrzałe źrebięta wymagają szczególnego wsparcia medycznego tych systemów. Układ nerwowy źrebiąt jest wysoko rozwinięty już podczas porodu, czego wynikiem są szybkie próby wstawania oraz potrzeba samodzielnego pobierania pokarmu od klaczy. Fizjologicznie źrebię przyjmuje pozycję mostkową w ciągu 30 minut po porodzie, a w 60. minucie powinien podejmować skuteczne próby przyjęcia pozycji stojącej. Odruch ssania jest obecny już krótko po urodzeniu. Źrebię powinno rozpocząć próby pobrania siary w ciągu godziny od wstania i nauki koordynacji. Podczas porodu klatka piersiowa źrebięcia zostaje uciśnięta, co pozwala na oczyszczenie dróg oddechowych, które za chwilę całkowicie przejmą wymianę gazową organizmu. Noworodek powinien podjąć pracę oddechową w ciągu pierwszej minuty życia. Pobudzenie akcji oddechowej wynika ze zgromadzonego dwutlenku węgla, co powoduje, że pierwsze oddechy źrebięcia są głębokie i szybkie. Wraz z rozpoczęciem oddychania zachodzą zmiany w układzie krążenia. Niedojrzałość receptorów ciśnienia krwi na tym etapie może prowadzić do niekorzystnego obniżenia ciśnienia.

Kolejnym dużym wyzwaniem dla nowo narodzonego organizmu jest termoregulacja. Wynika to z faktu małej ilości tkanki tłuszczowej, mokrej po porodzie sierści oraz dużej powierzchni ciała w stosunku do jego objętości. Wynikiem adaptacji do niższej temperatury otoczenia są drżenia mięśniowe (termogeneza drżeniowa). Układ pokarmowy jest wysoce przepuszczalny przez pierwsze 12-24 h życia, co oznacza wysoką absorpcję przeciwciał z siary, ale również innych molekuł, w tym bakterii, które są źródłem poważnych infekcji. Smółka, czyli pierwszy kał, powinien zostać wydalony w ciągu trzech godzin po urodzeniu. Więcej tutaj