Jak rozwijać pewność siebie w sporcie?
Pewność siebie jest jedną z kluczowych umiejętności zawodnika, który chce osiągać najwyższe sportowe cele. Jest również tematem, z którym sportowcy często zgłaszają się do gabinetów psychologów sportu. W przypadku trenerów jest podobnie. To właśnie ze względu na pewność siebie, a raczej jej brak, sugerują swoim podopiecznym konsultacje w obszarze przygotowania mentalnego. Ale co to tak naprawdę znaczy: pewny siebie sportowiec? I jak tę pewność siebie rozwijać?
Zarówno w literaturze, jak i w praktycznym obszarze psychologii sportu pewność siebie jest definiowana na wiele różnych sposobów. Na potrzeby swojej pracy z zawodnikami warto skorzystać z porównania pewności siebie do poczucia własnej skuteczności, choć z teoretycznego punktu widzenia te dwa konstrukty nie są ze sobą tożsame. Według Alberta Bandury, profesora Uniwersytetu Stanforda, poczucie własnej skuteczności to wewnętrzne przekonanie danej osoby o zdolności do wpływania i kierowania przyszłymi sytuacjami oraz do podejmowania niezbędnych i zarazem skutecznych działań w celu osiągania pożądanych efektów. Przekładając tę definicję na sport, zawodnik z wysokim poczuciem własnej skuteczności będzie wiedział, że ma wpływ na to, co się dzieje na arenie sportowej, i jednocześnie będzie wierzył w to, że posiada umiejętności niezbędne do poradzenia sobie z wyzwaniami pojawiającymi się na zawodach czy treningach.
Pewny siebie zawodnik ma zatem świadomość swoich mocnych stron, tego, co już potrafi oraz w czym jest dobry. Jednocześnie będzie też znał swoje ograniczenia i obszary, nad którymi powinien jeszcze pracować i które wymagają rozwoju. Świadomość swoich rezerw jest kluczowa w budowaniu adekwatnego do umiejętności poczucia pewności siebie.
Umiejętność, a nie cecha
Należy pamiętać, że pewność siebie nie jest cechą, a raczej umiejętnością. Oczywiście, niektóre osoby mogą być z natury bardziej bądź mniej pewne siebie, jednak każdy sportowiec może pracować nad tym obszarem i go rozwijać. Z perspektywy psychologii sportu praca nad pewnością siebie trwa tak naprawdę cały czas, ponieważ wszystkie doświadczenia i zdarzenia mogą wpływać na to, że będziemy bardziej bądź mniej wierzyć w to, że jesteśmy w stanie coś wykonać lub osiągnąć. Udane treningi czy starty będą działały na plus, a przegrane czy kontuzje mogą działać na minus. Ważne jest również to, że praca nad pewnością siebie nie dzieje się tylko w gabinecie psychologa sportu. Kluczowe jest to, co dzieje się na treningach oraz na zawodach.