Wrzody – częsta przypadłość koni sportowych i wyścigowych
Temat żywienia koni wrzodowych, szczególnie tych użytkowanych w sporcie, narażonych na częsty stres spowodowany transportem czy startami jest bardzo na czasie. Szacuje się, że niemal u 70% koni użytkowanych sportowo diagnozuje się wrzody. W przypadku koni wyścigowych współczynnik ten jest jeszcze wyższy.
Obecnie wraz z rozwojem nauk i dzięki wielu badaniom dotyczących koni wrzodowych, wiemy o wiele więcej niż przed laty i wiemy te, jaką profilaktykę stosować, aby zminimalizować ryzyko choroby wrzodowej. Nie bez powodu w wachlarzu produktów Eggersmann Poland pojawiła się szeroka gama produktów dla koni wrzodowych. Zdajemy sobie sprawę, jak ważna jest dieta w leczeniu oraz dalszym dobrostanie koni, które dotknęła choroba wrzodowa. Mamy ogromną przyjemność współpracować ze specjalistami w różnych dziedzinach chorób koni, dlatego też postanowiliśmy zapytać o głos eksperta chorób układu pokarmowego koni – dr Annę Biazik – dla której badanie gastroskopowe nie ma żadnych tajemnic i zna konie „od środka” jak mało kto.
Często właściciele koni, obserwując ich zachowania, nie zauważają symptomów, które mogłyby wskazywać na chorobę wrzodową. Jakie objawy lub też zachowania, nawet te zupełnie nieoczywiste, powinny zasugerować czytelnikom, że należy wykonać gastroskopię?
A.B.: Konie w bardzo różny sposób pokazują dyskomfort związany z chorobą wrzodową żołądka, czasami dla właścicieli są one trudne do powiązania z bólem. Najczęściej jednak jest to chudnięcie, słabszy apetyt, niechęć do ruchu do przodu pod siodłem, niepokój, a czasami wręcz agresja w trakcie czyszczenia i podpinania popręgu. Konie więcej leżą, są osowiałe, ale zdarza się również, że w związku z bólem są bardziej nerwowe, czasami agresywne w stosunku do ludzi, ale też i innych koni. Pamiętać należy, że u niektórych zwierząt wystąpi kilka objawów, a niektóre będą manifestować dyskomfort tylko 1–2 objawami.
Okres, kiedy zauważamy największe dolegliwości ze strony układu pokarmowego u koni, zazwyczaj przypada na jesień oraz wiosnę. Czy to najlepszy czas, aby zauważyć nawet subtelne objawy i dlaczego?
A.B.: Podobnie jak u ludzi objawy związane z chorobą wrzodową nasilają się wiosną i jesienią, przyczyna tego jednak nie jest do końca poznana.
Leczenie wrzodów żołądka to proces długotrwały. Aby zminimalizować ryzyko nawrotów, konie powinny przestrzegać specjalistycznej diety. Dieta koni wrzodowych powinna być niskoskrobiowa. Bezpiecznym udziałem skrobi w jednym posiłku jest maksimum 15%. Przedstawmy czytelnikom, dlaczego jest to ważne.
A.B.: W dużym skrócie wysoka zawartość m.in. skrobi powoduje wzrost produkcji lotnych kwasów tłuszczowych, które dodatkowo wpływają na uszkodzenie błony śluzowej żołądka i wzrost wydzielania kwasu żołądkowego, co dodatkowo przyspiesza rozwój choroby wrzodowej.
Lucerna i olej pełnią kluczową rolę w żywieniu koni wrzodowych. Olej może być poza tym cennym źródłem dodatkowej energii, tak ważnej w przypadku koni sportowych, prawda? Przybliżmy proszę czytelnikom, dlaczego przed każdym treningiem powinni zadbać o to, aby garść sieczki z lucerny została podana bezpośrednio przed ruchem oraz dlaczego sieczka powinna zawsze stanowić część składową każdego posiłku.
A.B: Jedną z przyczyn występowania wrzodów żołądka u koni jest kontakt kwasu żołądkowego z częścią bezgruczołową żołądka, do którego dochodzi w trakcie treningu „na pusty żołądek”. Dodatkowo, intensywny wysiłek wpływa na zwiększoną produkcję kwasu, a co za tym idzie, jego silniejsze działanie uszkadzające błonę śluzową. Sieczka wypełniająca żołądek pozwala na związanie kwasu i zminimalizowanie negatywnego wpływu na błonę śluzową. Proszę tylko pamiętać, że garść powinna być bardzo duża. Jeżeli chodzi o olej, konie dużo lepiej tolerują kalorie z tłuszczu niż kalorie z cukru, dodatkowo nienasycone kwasy tłuszczowe mają korzystny wpływ na błonę śluzową żołądka.
Doświadczenie pokazuje, że wrzody żołądka jak i odźwiernika potrafią pojawiać się nawet u bardzo młodych koni. Dlaczego tak ważne jest kontrolne badanie przed zajeżdżaniem młodych koni?
A.B.: Badanie koni młodych pozwala na uniknięcie zaostrzenia choroby wrzodowej w wyniku dużego stresu, jakim dla konia jest zajeżdżenie. Niestety coraz częściej spotykamy się z wrzodami u koni bardzo młodych, gdzie właściciele często nie łączą objawów z chorobą wrzodową, która błędnie uważana jest za chorobę koni jedynie sportowych.
Prawidłowa dieta utrzymywana w trakcie i po leczeniu wrzodów u koni minimalizuje ryzyko nawrotów. Czy opieka dietetyka i ustalenie ściśle obliczonych dawek żywieniowych jest w tym przypadku dobrym rozwiązaniem?
A.B.: Jest to na pewno dużym ułatwieniem dla właścicieli, pozwala na uniknięcie błędów i zminimalizowanie nawrotów choroby. Opieka dietetyczna zawsze jest najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku koni chorych, wymagających specjalistycznej diety.
A przybliżyć czytelnikom z jak wielką skalą mamy do czynienia, prosimy aby podzieliła się Pani informacją ile badań endoskopowych układu pokarmowego wykonuje Pani w ciągu miesiąca.
A.B.: Trudno oszacować dokładną liczbę, ale zwykle jest to około 40 – 50 koni.
Dziękuję bardzo za rozmowę i zawsze cenne wsparcie dla zespołu Eggersmann Poland we współpracy przy żywieniu koni wrzodowych.
Zachęcamy do wypełnienia ankiety żywieniowej na www.eggersmann.com.pl
Zespół specjalistów przygotuję dla Państwa koni propozycję indywidualnych planów żywieniowych.